YerevanStyle.com
  • Սկիզբ
  • Նորություններ
    • Հայաստան
    • Աշխարհ
  • Մշակույթ
    • Կրոն
    • Պատմություն
    • Փիլիսոփայություն
  • Ժամանց
    • Երաժշտություն
    • Հումոր
    • Նորաձևություն
    • Ֆիլմեր
    • Հետաքրքրաշարժ
  • Ապրելակերպ
    • Գիտություն և ՏՏ
    • Ընտանիք
    • Ճամփորդություն
    • Սպորտ
    • Նորաձևություն
    • Սնունդ
    • Դիզայն
  • Բիզնես
  • Հարցազրույց
  • Ընթերցարան
    • Հայ դասականներ
  • #Հաղթելուենք
    • Պաշտոնական
    • Միջազգային մամուլ
    • Մեր տղաները
    • Տեսաշարեր
No Result
View All Result
  • Սկիզբ
  • Նորություններ
    • Հայաստան
    • Աշխարհ
  • Մշակույթ
    • Կրոն
    • Պատմություն
    • Փիլիսոփայություն
  • Ժամանց
    • Երաժշտություն
    • Հումոր
    • Նորաձևություն
    • Ֆիլմեր
    • Հետաքրքրաշարժ
  • Ապրելակերպ
    • Գիտություն և ՏՏ
    • Ընտանիք
    • Ճամփորդություն
    • Սպորտ
    • Նորաձևություն
    • Սնունդ
    • Դիզայն
  • Բիզնես
  • Հարցազրույց
  • Ընթերցարան
    • Հայ դասականներ
  • #Հաղթելուենք
    • Պաշտոնական
    • Միջազգային մամուլ
    • Մեր տղաները
    • Տեսաշարեր
YerevanStyle.com
No Result
View All Result
Home Ընտանիք

Հարսի գաթայի զարմանալի ավանդույթի մանրամասները

YEREVANSTYLE by YEREVANSTYLE
Decemberի 5, 2015թ.
in Ընտանիք
0
Հարսի գաթայի զարմանալի ավանդույթի մանրամասները
Share on FacebookShare on Twitter

Բոլորս գիտենք, որ ավանդույթներով և սովորույթներով հարուստ ազգ ենք, որոնք մեզ են փոխանցվել սերնդեսերունդ և ընդունված են շատ ընտանիքներում:

Ժամանակի ընթացքում այս ավանդույթների մեծ մասը մոռացության են մատնվել, իսկ մի մասն էլ փոփոխության են  ենթարկվել:Այս ավանդույթների շարքում առանձնացնենք հարսանեկան արարողության ժամանակ հարսի գաթայի առաջացումը, որը մինչ այսօր պահպանվել է: Կարծում եմ շատերը չգիտեն, թե որտեղից է այս ավանդույթը հասել մեզ:

Պատմական Պոնտոսի (Սև ծով) հույն բնակչությունը ունեցել է հետաքրքիր և զանազան ավանդույթներով համեմված մշակույթ և կենցաղ: 

Հարսի գաթա պատրաստելը այդ ավանդույթներից մեկն է, որը դարերի ընթացքում կրել է որոշակի փոփոխություններ: Այս ավանդույթը այնքան տարածված էր նրանց կենցաղում, որ 18-րդ դարի երկրորդ կեսին նրանց հետ տեղափոխվել է Հայաստան:

Ի զարմանս բոլորիս, հարսի գաթան պատրաստվել է երկու անգամ` նշանադրության գնալուց մեկ օր առաջ և հարսանեկան ծեսից առաջ` չորեքշաբթի, որոշ բնակավայրերում էլ` հինգշաբթի օրը: Նշանադրության ժամանակ փեսայի մայրը սինի-մատուցարանի միջից հանում է գաթան` բաժանելով երկու մասի, մի մասը տալիս է հարսի ծնողներին, մյուս մասն էլ բաժանում է հյուրերին: Այս սովորույթը կար նաև հայկական նշանադրության արարողություններում, որը հայտնի է «հաց կտրել», «կես պսակ» անվանումներով: Այս դեպքում երեք լավաշ հացերը բռնում էին հարսի և փեսայի ծնողները` տարբեր կողմերից և ի նշան համաձայնության կտրում էին լավաշները` ձգելով, մի մասը տալիս էին հարսին, իսկ մյուս մասը փեսային: Տղայի հայրը փորձում էր մեծ մասը ստանալ, որպեսզի դնի ծոցը, տանի տուն` հավատալով, որ դրա հետ նաև հարսնացուի ղսմաթն է տուն տանում:

5

Պոնտոսի հույները հարսանիքի գաթան թխում էին փեսայի տանն՝ այդ առիթով հավաքված կանանց օգնությամբ, որոնք ըստ ավանդույթի իրենց հետ բերում էին ձու, կարագ, մեղր, ալյուր, շաքար և այլն: Այս հարսանեկան ծեսը եղել է Հայաստանում և հայտնի է տաշտադրոնք անվանումով` հացի և խմորի օրը, որը իրականացվում էր հինգշաբթի կամ ուրբաթ օրը: Այդ օրը տան տիրուհու գլխավորությամբ հրավիրված  աղջիկները և կանայք  սկսում էին արարողությունը և գաթայի խմորի տաշտի վրա մոմեր էին վառում, որպեսզի հարսը լույսի նման պայծառ լինի:

Պոնտոսի հույները պատրաստելով գաթան` մեջը խրում էին երիտասրարդ աղջկա կամ տղայի ձեռքով կտրված խնձորենու ճյուղը և ծայրին կպցնում էին թխված գաթայի խմորից փոքրիկ գնդիկներ: Այս պարագայում խնձորը սիրո և պտղաբերության աստվածությունների խորհրդանիշն է, անմահական պտուղը: Այս ճյուղը ընդհանրություն ունի հայկական կենաց ծառի հետ, որը կապված է խնձորենու պաշտամունքի հետ և խթանում է պտղաբերությանը:

Եթե հարսի գաթան բոլոր վայրերում ունենում էր կլոր տեսք, ապա Կապադովկիայի հույները դրան երկար ու նեղ ձև էին տալիս: Հարսի տանը, երբ քավորկինը հարսին հագցնում և զարդարում էր, երեք անգամ գաթան պտտեցնում էր նրա գլխավերևում, բաժանում էր մասերի և տալիս երիտասարդներին, որը խորհրդանշում էր նոր կազմավորվող ընտանիքն արգասավորել երեխաների ծնունդով, իսկ երիտասարդներին ամուսնության մղել:

gata (10)

Չնայած հույները փորձել են պահպանել իրենց նախնիներից ժառանգություն ստացած բազում ավանդույթներ, սակայն նշանի գաթայի ավանդույթը և կենաց ծառը խորհրդանշող խնձորենու ճյուղը հետագայում վերացավ, ինչպես հույների, այնպես էլ հայերի մոտ: Ինչ վերաբերում է հարսի գաթային, ապա ենթադրում ենք, որ այս երևույթը  ևս կանհետանա ժամանակի ընթացքում, քանի որ Հունաստան վերադարձած հույների նոր սերունդն հեռու է նախնյաց ավանդույթներից և մաս է կազմում եվրաինտեգրված հասարակության:

 

Tags: ավանդույթգաթահարսանեկան
Share2TweetShare
Previous Post

Ի՞նչ է նշանակում ապրել ներկայում

Next Post

Ինչու՞ է շահավետ բարոյական լինելը բիզնես ոլորտում

YEREVANSTYLE

YEREVANSTYLE

YerevanStyle.com-ը նորաստեղծ երիտասարդական ինֆորմացիոն-ժամանցային կայք է, որի նպատակն է մատուցել հետաքրքիր նյութեր և նորություններ, որոնք դրական ազդեցություն կունենան հայ հասարակության վրա և կտան նորանոր մտքեր:

Related Posts

80 տարի միասին. Գինեսի ռեկորդների գրքում հայտնված աշխարհի ամենատարեց ամուսնական զույգը պատմել է ամուսնության հաջողության գրավականի մասին
Աշխարհ

80 տարի միասին. Գինեսի ռեկորդների գրքում հայտնված աշխարհի ամենատարեց ամուսնական զույգը պատմել է ամուսնության հաջողության գրավականի մասին

29 August 2020
77
Մի վախեցեք անել առաջին քայլը. ինչպե՞ս հաշտվել վեճից հետո
Ապրելակերպ

Մի վախեցեք անել առաջին քայլը. ինչպե՞ս հաշտվել վեճից հետո

29 August 2020
55
Կանանց 8 արարք, որ կարող է զայրացնել տղամարդկանց
Ապրելակերպ

Կանանց 8 արարք, որ կարող է զայրացնել տղամարդկանց

25 August 2020
137
Ընտանիքում հարաբերությունները վերականգնելու 4 պահանջմունք
Ընտանիք

Ընտանիքում հարաբերությունները վերականգնելու 4 պահանջմունք

22 August 2020
55
9 արտահայտություն, որոնք նույնքան կարևոր են, որքան «Ես քեզ սիրում եմ»-ը
Ապրելակերպ

9 արտահայտություն, որոնք նույնքան կարևոր են, որքան «Ես քեզ սիրում եմ»-ը

4 August 2020
65
Երջանիկ կնոջ օրագրից. 6 արգելված արտահայտություն՝ ուղղված ամուսնուն
Ապրելակերպ

Երջանիկ կնոջ օրագրից. 6 արգելված արտահայտություն՝ ուղղված ամուսնուն

4 July 2020
108
Load More
Next Post
Ինչու՞ է շահավետ բարոյական լինելը  բիզնես ոլորտում

Ինչու՞ է շահավետ բարոյական լինելը բիզնես ոլորտում

Սիրու՞մ ես հարմարավետ կոշիկներ

Սիրու՞մ ես հարմարավետ կոշիկներ

Categories

  • #Հաղթելուենք (67)
    • Մեր տղաները (16)
    • Միջազգային մամուլ (25)
    • Պաշտոնական (19)
    • Տեսաշարեր (29)
  • Events (4)
  • Yerevan Style (11)
  • Ապրելակերպ (458)
    • Գիտություն և ՏՏ (100)
    • Նորաձևություն (37)
    • Սնունդ (53)
    • Սպորտ (53)
  • Բիզնես (94)
  • Դիզայն (46)
  • Ընթերցարան (143)
    • Բանաստեղծություններ (66)
    • Հայ դասականներ (28)
  • Ընտանիք (86)
  • Ժամանց (333)
    • Երաժշտություն (39)
    • Հետաքրքրաշարժ (154)
    • Հումոր (21)
    • Ճամփորդություն (62)
    • Ֆիլմեր (63)
  • Հայ հերոսներ (3)
  • Հարցազրույց (37)
  • Մշակույթ (142)
    • Գրականություն (23)
    • Կրոն (10)
    • Պատմություն (39)
    • Փիլիսոփայություն (37)
  • Նորություններ (203)
    • Աշխարհ (99)
    • Հայաստան (112)

2020 © Yerevanstyle.com – Հեղինակային և հարակից իրավունքները պաշտպանված են:
Հետադարձ կապի համար՝ [email protected]

No Result
View All Result
  • Սկիզբ
  • Նորություններ
    • Հայաստան
    • Աշխարհ
  • Մշակույթ
    • Կրոն
    • Պատմություն
    • Փիլիսոփայություն
  • Ժամանց
    • Երաժշտություն
    • Հումոր
    • Նորաձևություն
    • Ֆիլմեր
    • Հետաքրքրաշարժ
  • Ապրելակերպ
    • Գիտություն և ՏՏ
    • Ընտանիք
    • Ճամփորդություն
    • Սպորտ
    • Նորաձևություն
    • Սնունդ
    • Դիզայն
  • Բիզնես
  • Հարցազրույց
  • Ընթերցարան
    • Հայ դասականներ
  • #Հաղթելուենք
    • Պաշտոնական
    • Միջազգային մամուլ
    • Մեր տղաները
    • Տեսաշարեր

2020 © YEREVANSTYLE.COM - ՀԵՂԻՆԱԿԱՅԻՆ ԵՒ ՀԱՐԱԿԻՑ ԻՐԱՎՈՒՆՔՆԵՐԸ ՊԱՇՏՊԱՆՎԱԾ ԵՆ

Welcome Back!

Login to your account below

Forgotten Password?

Create New Account!

Fill the forms below to register

All fields are required. Log In

Retrieve your password

Please enter your username or email address to reset your password.

Log In