Սարոյանը երեխաներին հանդիպելիս մտնում էր իր տարերքի մեջ:
Նախ բոլորի անուն – ազգանուններն էր հարցնում, ապա տալիս էր իր երկրորդ մշտական հարցը.
– Ուսկի՞ց կուգաք…
Սովորաբար սկզբում չէին հասկանում հարցը:
Էջմիածնում Կոմիտասի արձանի մոտ մանկամարդ աղջիկների հանդիպեց.
– Ուսկի՞ց կուգաք…
– Ապագայից, – ասացին աղջիկները:
Ծիծաղեց:
– Հիանալի պատասխան: Դուք կրնա՞ք ապագայեն գալ:
Բացատրեցի, որ մոտիկ գյուղ կա, անունը Ապագա, այդ գյուղից են եկել:
– Հասկցա, Վահագն, բայց միևնույն է, հիանալի պատասխան տվին, ասոնք իսկապես ապագայեն կուգան…
Երեխաների հետ խոսելու, իսկույն հետները մտերմանալու զարմանալի հատկություն ուներ:
Ոչ, ինքը չէր մանկանում, երեխաներին հասուն մարդկանց տեղ էր դնում ու հետները սկսում խոսել իբրև հավասարը հավասարի, ու երեխաներն իսկույն վստահում էին նրան:
Մեկ անգամ էլ շեկ, կարմրավուն մազերով մի աղջկա հարցրեց.
– Քու անունն ի՞նչ է…
– ԼԱ – ՈՒ – ՐԱ, վանկ – առ – վանկ, բարձր, համարձակ, համարյա գոռալով, ասաց աղջիկը:
Հետո հաճախ էր հիշում նրան:
– Վահա՛գն, կհիշե՞ս այն կարմիր գլխով աղջկան, այդ ինչ ազատ, համարձակ պոռաց. Լա-ու-րա… Քեֆս եկավ…
Երեխաներ պիտի այդպես ազատ, համարձակ մեծնան…
Վահագն Դավթյանի «Բարի հսկան» գրքից
Նա նրանց մանկության մեջ հասունություն էր տեսնում: Նա միշտ ասում էր. – Մարդը կհասցնի մանուկ մնալուն, քանի որ հենց այդպես էլ ծնվել է: Բայց պետք է հասցնի մեծանալուն, քանի որ միայն «Մեծ» մարդիկ են կարողանում կյանքը ճիշտ ապրել: Իսկ նրանց պետք է օգնել, որ շուտ հասունանան, քանի որ կյանքը մեկ ակնթարթ է, դեռ չմեծացած, արդեն պատրաստվում ես հեռանալուն:
Մեծերն են, որ պետք է օգնեն մանուկներին մեծանալուն:
«Մեծ» նա ոչ թե ի նկատի ուներ տարիքը, այլ մտքի հասունությունը, խելացի լինելը:
Համաձայն չեք, որ Վիլյամ Սարոյանը հիանալի մոտեցում է ցուցաբերում երեխաների նկատմաբ:
Մեծ մտածողները … սկսում են նրանից, որ կործանում են կոպիտ մոլորություններն ու իրենց ժամանակի հրապուրանքները։ Լյուիսոն
